Başlıca zeytinyağı üreticisi ülkeler

Başlıca zeytinyağı üreticisi ülkeler

Avrupalı üreticiler

Zeytin üreten başlıca ülkelerin hepsi (ispanya İtalya ve Yunanistan) Avrupa Birliği ve dahildir. Avrupa birliği'ne yaklaşık 5 milyon 2 yüz hektarlık alanda zeytin tarımı yapılmaktadır. Bu, tüm ekilebilir alanların ortalama %4’ü civarındadır. Bu toprakların yaklaşık yarısı İspanya'da, dörtte biri ise İtalya'dadır. 2,5 milyon çiftçi zeytincilikle uğraşmaktadır ama zeytinyağı sanayi içinde kooperatifler, yağ üretim tesisi sahipleri, rafineri sahipleri ve harmancılar da vardır.

Büyümekte olan bir sanayi

Son yayınlanan değerlendirmelerde Avrupa birliği'nde 800 milyon zeytin ağacı olduğu belirtilmektedir. Bunların %44,5'i İspanya'da,%26,3'ü İtalya'da, %18.8'i Yunanistan'da, %9,7'si Portekiz'de ve %0.7'si Fransa'dadır. Aradan geçen süre içinde bu sayının 900 milyon ağaca yaklaşmış olması olasıdır; çünkü 2004 ile 2010 arasında 60 milyon kadar ağaç dikilmiştir ve dikim devam etmektedir. Yeni ağaçların çoğu sık olarak dikilmiştir ve bu çok yoğun zeytinliklerin bakımları etkin bir biçimde yapılmaktadır. Bu da yüksek verim demektir. Yapılan tahmini değerlendirmeler İspanya'da, çoğu Endülüs, Castilla-La Mancha, Extremadura ve Katalonya olmak üzere, 2,3 milyon hektarlık bir alanı zeytin ağaçları ile kaplı olduğunu göstermektedir. Değerlendirmeler İtalya'da ise 1.17 milyon hektarlık bir zeytinlik alan bulunduğunu gösteriyor.

Bu zeytinlikler büyük ölçüde Puglia, Calabria ve Sicilya’ dadır. Yunanistan'da ise zeytinyağı sanayinin en güçlü olduğu bölgeler Chalkdikhi Yarımadası, Girit, Pelaponez ile İyonya ve Ege denizindeki adalardır. AB içindeki zeytinyağı üreticileri, yeterli kazanç sağlayabilmeleri amacıyla sübvansiyonlar ve tüketimi teşvik eden bir promosyon sistemi ile desteklenmektedir. AB'nin bu konudaki politikasının amacı zeytinyağının kalitesini yükseltmek ve yüksek fiyat koşulları oluşturmaktır. Büyük fiyat dalgalanmalarını önlemeye ve zeytinliklerin daha fazla olduğu daha düşük gelirli bölgelerde hiç çiftçilere gelir güvencesi sağlamaya çalışılmaktadır.

Küçük zeytinlikler hakim durumdadır

İşletmek üzere kira ile tutulmuş araziler ya da zeytinlikler, özellikle İtalya ve Yunanistan'da genelde küçük olup nadiren iki hektardan büyüktür. İspanya'da bu tür bir arazinin ortalama büyüklüğü 13,5 hektar, Portekiz'de 9,4 hektar, İtalya'da 4 hektar ve Yunanistan'da 3,2 hektardır. Ama bunlar profesyonel işletmelerdir. Örneğin İtalya'da (profesyoneller dahil olmak üzere) tüm Zeytinlik işletme arazilerinin toplamının ortalaması bir miktardan daha az, İspanya'da ise 6 hektardır. İtalya'da bu işletme sahiplerinin beşte biri, Portekiz'de %40'ı Fransa'da ise %65'i 100 kilodan az zeytinyağı üretmektedirler.

İşletmelerin mülkiyetinin bölünmüş yapısının bir başka göstergesi de, AB üretim primini almak için ürün bildiriminde bulunan işletme sahiplerinin 50'den az ağaca sahip olanlarının sayısıdır. Bunların yüzdesi İtalya'da %37, Fransa'da %45, ispanya, Portekiz ve Yunanistan'da %17'dir. Bu sayılar söz konusu teşviki almak için başvurmayan üreticileri içermez.

Pahalı bir ürün

Dünyanın farklı yerlerinde fiyatlar farklılık gösterir. Ancak, genel bir kural olarak, zeytinyağını toplam fiyatları diğer bitkisel yağlardan 4 ya da 5 kat fazladır. Fiyatı en yüksek olanlar İtalyan zeytinyağlarıdır. Bunları Yunan ve İspanyol zeytinyağları izler. Avrupa birliği'nde dünya pazarlarında satılması gereken, gittikçe artmakta olan bir ürün fazlası mevcuttur. Ancak, Avrupa birliği'ne yeni üye olan ülkelerdeki tüketimi artısı sayesinde bu ürün fazlasının büyük bir kısmını eriyeceği umulmaktadır. Avrupa birliğine yeni üyelerin katılımının üretim rakamları üstünde sadece küçük bir etkisi olmuştur. Bu ülkelere ayıran kotalar şöyledir: Kıbrıs için 6.000 ton, Slovenya için 400 ton, Malta için ise 150 ton. Bu AB toplamının geri kalan kısmını %0.4'üdür.

Başlıca üreticiler

Avrupa Birliği aynı zamanda bir zeytinyağı ithalatçısıdır. (1990'da ortalama olarak 164.000 ton) İtalya açık farklı en büyük ithalatçıdır. İthal edilen yağların çoğu İtalya'ya vergiden muaf olarak, harmanlamak ve işlenmek, sonra da bitmiş ürünler olarak yeniden ihraç edilmek üzere satın alınmaktadır. Tunus'un vergisi olarak 56.000 tonluk bir kotası mevcuttur. Fas, Lübnan ve ceza yerinde özel gümrük düzenlemeleri vardır. Türkiye'den bir miktar ithalat yapılmaktadır. Avrupa Birliği içindeki zeytinyağı ticaretinin hacmi 650.000 tondur. Bunun çoğu İtalya tarafından İspanya'dan ve daha az miktarda Yunanistan’ dan satın alınmaktadır. İspanyol ihracatının %65'i (264.000 ton) ve Yunan ihracatının %94'ü (120.000 ton) İtalya'ya yapılmaktadır. Avrupa Birliği içinde ticareti yapılan tüm zeytinyağlarının %78'i sızmadır.

Zeytinyağı hakkında bilgiler için bağlantıya gidin.